Эбэҥки тылын клавиатууратын аттарыыта

Жаргал Бадагаров (Улан-Удэ) саҥа эбэҥки аттарыытын оҥорбутун туһунан бу сарсыарда биллэрдэ. Хайа, хайдах, оттон баар этэ дии диэбиппин, эбэҥкилэр ону табыгаһа суох дииллэр диэтэ.
Соторутааҕыта Бурятияҕа кэмпириэнсийэ буолбута, сүтэн эрэр тыллар кыһалҕаларын быһаарсар соруктаах. Онно Саха сириттэн икки дьахтар баар үһү, эбээн уонна эбэҥки.

Ааттарын Жаргаал өйдөөбөт, кэлин көрөн этиэм диэтэ.

Киһи дьиксинэрэ манна биир эрэ - хас да стандаарт баар буоллаҕына мөккүөр тахсыан, ол мөккүөр үчүгэйгэ тиэрдиэ суоҕун эмиэ сөп.

КиберСаха соруктара

Бэҕэһээ Альберты кытта кэпсэтии кэмигэр оҥортообут бэлиэтээһиннэрбин бэчээттиибин:

1. Пекарскай тылдьытын туттарга табыгастаах гыныы - индекс-көрдөбүл оҥоруу;
2. Он-лайн тылдьыты хаҥатыы: тыллары эбии, баар тыллар быһаарыыларын тупсарыы;
3. Тылбаасчыты киэҥ эйгэҕэ таһаарыы;
4. Тылдьыты Лингво формаатыгар көһөрүү - хайдах эмит ABBYY тэрилтэ былааныгар киирии, кини бородуукталарыгар саха тыла баар буоларын хааччыйыы;
5. Саха литэрэтиирэтин барытын электрон хомуурунньугун таһаарыы туһунан - болкулуору, прозаны уонна поэзияны, саатар хрестоматия курдук;
6. Үөрэтэр-такайар роликтары устан тарҕатыы (холобур, маһынан, тимиринэн уһаныы култууратын уонна ньымаларын көрдөрөр кылгас киинэлэр)
7. Бырагыраммалары локализациялааһын.

КиберСаха бөлөх тэрилтэ буолуоҕа

Бэҕэһээ Альберт Габышевтыын көрсөммүт бөлөхпүтүгэр олоҕуран коммерческайа суох парнтерство тэрийиэх буоллубут.

AskYakutia - ситим-сир

AskYakutia ситим-сир ааптарыттан Болот Бочкаревтан интервью ыллым. "Хатан" сурунаал аныгыскы нүөмэригэр бэчээттэниэ.

Тюкуль үрэх диэн тугуй?

Биир Магадаан оҕонньоро (билигин ханна эрэ атын сиргэ олорор киһи) быһаас Тюкуль-Юрях диэн сахалыы быһыылаах, суолтатын быһааран кулу диэн суруйбута.
Багдарыын Сүлбэ улахан уолунан Ньургунунан аҕатын картотекатыгар көрдөтөн көрдүм да, туох да суох буолан биэрдэ.
Бу үрэх Магадаан уобалаһын Тенькинскэй оройуонугар баар эбит. Онно сахалар уруккуттан олорор сирдэрэ. Тэҥкэ диэнтэн тахсыбыт эбит оройуон аата.
Уопсайынан Магадаан уобалаһыгар Халыма тардыытыгар сахалыы топоним гидроним бөҕө.
Бу туох суолталаах тылый?
Баҕар ким эрэ сабаҕалаан, таайан таһаараарай?

Саха хоһооннорун тылбаастыыр дьоҥҥо аналлаах

Башкиирдар түүр тыллаах поэзияны нууччалыы тылбаастыыр дьоҥҥо күрэх биллэрбиттэр. Аата "Ак турна" - "Үрүҥ туруйа" - ол аата кыталык буоллаҕа.
Ол туһунан сиһилии мин Ааптардарга күннүкпэр аах.

Эмиэрикэттэн сылдьар биир дойдулаахпыт Тэриһи кытта көрүстэ

СахаДиаспора салайааччыта, СахаОпенВорлд ситим-сир дьаһабыла Вера Соловьева Вашингтонтан дойдутугар үлэлии уонна күүлэйдии кэлэ сылдьар. Үс оҕотун аҕалбыт, эбэлэрин эһэлэрин кытта көрүһүннэрбит.
Бэҕэһээ Айыы Дьиэтигэр баран учуонай уонна дьөһүөл Тэриһи кытта билистэ.
Уруккаттан иитийэхтии сылдьыбыт санаатын толорон сүрдээҕин астынна.
Тэрис да кини туһунан урут истибит эбит, бэркэ сэргээн кэпсэттилэр.

Вера ыраах тэлэһийэ сылдьар саха киһитэ хайдах өбүгэлэрин билиитин сүтэрбэккэ илдьэ сылдьыан сөбүн, сиэри-туому хайдах тутуһуохха сөбүн ыйыталаста. Тэрис Айыы үөрэҕин устуоруйатын, атын итэҕэллэри кытта хайдах дьүөрэлэһэрин кэпсээтэ.

Канаада суруйааччытын кыһалҕата

Соторутааҕыта билэр киһим Канаада суруйааччытын кытта көрсүһүүгэ ыҥырбыта.

Хантан манна мунан кэлэн хаалбыт киһиний диэн муодарҕыы санаабытым. Киһибит Хоту дьонун сэргиир эбит. Кинилэр тустарынан суруйан, ол кинигэлэрин атыылаан килиэптэнэн олорор.
Хоту дьонун мындыр өйүн арҕаа цивилизация дьонугар тиэрдэр соруктаахпын диир.

Бу туһунан сиһилии хаартыскалаан тойдоон өссө суруйуом этэ.

UPD. Нууччалыы суруйан кэбистим. Онон манна укпатым. Манна көрүҥ

Тылбаас/локализация

Тылбаастаныахтар бырагырааммалар үгүстэр.
Олортон бастакы күөҥҥэ күн аайы саамай туттуллар бырагырааммалар тураллар. Холобур, Майкрософт офиснай приложениялара - Ворд, Эксель уо.д.а., почта бырагырааммалара, уонна, биллэн турар брааузердар. Иккис күөҥҥэ операционнай систиэмлэри, CMS-тары уонна социал-ситимнэри ааттыахха сөп буолуо. Үһүскэ - оонньуулар.
Хас биирдии бырагыраамма интерфейсэ тыһыынчанан тылбаастанар тыллаах, этиилээх. Холобур вики-движок аҥардас олох тылларын тиһигэ 6 тыһыынчаттан тахса. Оттон Мозилла Файрфокс браузер отучча тыһыынча устуруокатын тылбаастатар.
Бу уһун сыралаах үлэ. Хамнас төлөммөт буоллаҕына отой да уустугурар. Онон мантан хайатын бастаан тылбаастыыбыт? - диэн ыйытыы тахсан кэлэр.

Мин саныахпар бастакы сиэр маннык:
Тылбаастанар бырагыраамма аһаҕас куодтаах буолуохтаах. Тоҕо? Бу судургу. Холобур, аан бастаан Майкрософт бородуукталарын тылбаастыырга көмө буоллахпытына, ол үлэбит түмүгүн Майкрософт бэйэтэ эрэ бас билиитигэр ылар, атын бырагырааммалары тылбаастыырга онон ол тылбаас олоҕо көмө буолбат. Оттон Sun корпорация OpenOffice тылбаастаатахпытына бу манна өйөнөн Майкрософтар да хаһан эрэ бэйэлэрин локализацияларын оҥорор кыахтаныахтар этэ.

Ол аата аан бастаан туох баар күүспүтүн саамай туттуллар аһаҕас куодтаах бырагырааммаларга быраҕыахтаахпыт, холобур, Опен Офис, Файрфокс.

Саха тыла аан ситимҥэ уонна көмпүүтэр эйгэтигэр

Омук бэйэтэ туһунан култууралаах буоллаҕына омук буолар. Оттон култуура олоҕо - тыл. Тыл сүттэҕинэ култуураны хааччыйар араҥа суох буолар, омук уларыйар, атын омукка сыстан симэлийэр суолга үктэнэр.

Аныгы кэмҥэ аан дойдуга дьалхааннаах хамсааһыннар бара тураллар. Бу хамсааһыннар түмүктэригэр култууралар бэйэ-бэйэлэригэр сабыдыаллара күүһүрэр, элбэх киһилээх дойдулар, омуктар, цивилизациялар аҕыйах киһилээхтэри улам-улам ылан иһэллэр.

Ол гынан баран аан дойду дьонугар холбоһуу-силбэһии эрэ буолбакка, баары харыстааһын хамсааһына эмиэ күүстээх. Холобур, ЮНЕСКО этэринэн хас биирдии омук култуурата - бу киһи-аймах баайа, онон бу баай симэлитиллиэ, сүтэриллиэ суохтаах.

Биһиги төрөөбүт сахабыт тыла эмиэ сүтэр куттааллаах диэн сорох эспиэрдэр сыана быһаллар. Сорохтор, төттөрүтүн, куттал суох, атын омуктарга холоотоххо, отой да үчүгэй туруктаах дииллэр. Дьиҥнээҕэ арааһа, ханан эрэ бу сыанабыллар ыккардыларыгар сытара буолуо.

Ол гынан баран биири мин чопчу билэбин - ийэ тылбыт көмпүүтэр эйгэтигэр ирэ-хоро киирбэтэҕинэ, аан ситим киэҥ киэлитигэр сатараабатаҕына, кэнэҕэски ыччаттарбыт төрөөбүт тылларын улахаҥҥа ууруохтара суоҕа, оччоҕо саха омуга туман буолан көтүө, саха тыла үһүйээннэргэ эрэ, былыргы өлбүт кинигэлэргэ эрэ хаалыа.

Ол иһин сахалыы ситим-сирдэри элбэтиэхтээхпит, бырагырааммалары тылбаастыахтаахпыт, оҕоҕо кыра эрдэҕиттэн сахалыы ситим-сирдэр бааллар диэн көрдөрүөхтээхпит. Электрон почтанан сахалыы суруйсарга холобур буолуоххайыҥ, кэпсэтэр түһүлгэлэргэ сахалыы алтыһыаххайыҥ.

Хаһан эрэ бу сиэрбискэ бэлиэтэммиттээҕим

Ол эрэн элбэҕи суруйбатаҕым. Бу сырыыга Михаил Кыраһа манна суруйбутуттан сиэттэрэн, КиберСаха эмиэ бэйэтин бэлиэ охсубут сирдээх буолуохтаах диэн иитийэхтии сылдьыбыт санаабын толорон саҕалаан эрэбин.

Суолбут киэҥ буоллун, ойбоммут уолбатын. Домм!